1. Nái bị thương ở vai là gì?
Tổn thương phần vai của nái đa số thường phát sinh vào tuần đầu tiên sau khi cai sữa. Những nái quá ốm vùng mỡ xung quanh để bảo vệ xương bả vai thường thiếu. Chính vì vậy những trường hợp này dễ dẫn đến tổn thương vai.
Nái rạ và nái tơ trong chu kỳ sinh sản của mình nếu được nuôi dưỡng với một thể trạng và thể hình phù hợp thì có thể tránh dược các tổn thương ở vai. Duy trì thể trang phù hợp, giảm thời gian nái nằm nghiêng một bên trong chuồng đẻ để tránh gây áp lực lên vai là việc làm rất quan trọng.
Phải kiểm tra nái, giả sử nái đã bị thương ở vai thì khi chuyển vào trong trại đẻ phải lót những miếng lót cho phần vai của nái.
Nái đã bị thương ở vai thì khả năng lên giống sau này sẽ bị ảnh hưởng. cũng chính vì lý do này mà mức độ tổn thưởng ở vai cũng được đưa vào những tiêu chí để đào thải.
Đánh giá xem nền chuồng có bằng phẳng khô ráo không. Nếu nơi mà nái nằm nghiêng bị ẩm ướt thì da khu vực này mỏng đi. Mặt khác nếu nền bê tông chuồng trại đẻ tác động không cân bằng lên phần vai của nái thì nó cũng gây tác động đến tính an toàn của vùng xương khu vực này. Chính vì vậy vấn đề tổn thương vai của nái phát sinh do phần nền chuồng bê tông nhiều hơn hẳn.
Nên điều chỉnh ô chuồng nái đẻ sao cho nái di chuyển dễ dàng. Nếu ô chuồng nái thiết kế khiến nái không đứng lên được dễ dàng, nái nằm nghiêng một thời gian dài thì rất dễ gât tổn thương vai của nái.
Nhanh chóng tiến hành điều trị các tổn thương ở vai để ngăn ngừa các diễn biến xấu lên sức khỏe của nái. Đặc biệt cần quan tâm tới những nái đã từng bị thương ở vai, và những nái có thể trạng kém.
Dấu hiệu của tổn thương ở vai
Nếu da vai đỏ lên thì đó là dấu hiệu của tổn thương vai. Khu vực xung quanh vai có nhiều ruồi bu vào, vết thương trên vai đỏ lên, chảy mủ. Cần phải nỗ lực quản lý và chăm sóc để cho tình trạng trên không có chiều hướng xấu đi.
Trường hợp da đỏ ửng, cần trải miếng lót cao su và miếng đỡ vai. Biện pháp tốt nhất là sau khi cai sữa nên chuyển nái có dấu hiệu tổn thương ở vai về ô chuồng cách ly có vật liệu lót đầy đủ. Nếu làm như vậy thì sau một tuần đa số nái sẽ hồi phục. Cần cố định các tấm lót cao su không cho nó di chuyển. Để ngăn ngừa dịch bệnh cần vệ sinh tiêu độc đầy đủ.
Tình trạng tổn thương nếu ở mức 1 và 2, tiến hành điều trị:
Rửa và sát trùng vết thương, điều trị bằng thuốc mỡ hoặc thuốc xịt mỗi ngày.
Nếu tổn thương vai mức 3 – 4 có thể đào thải. Cần bàn bạc với bác sỹ thú y để tiến hành điều trị hoặc đào thải nái. Những trường hợp dưới đây có thể làm tổn thương nái thêm trầm trọng:
- Điểm thể trạng nái không tốt.
- Tấm lót cao su không cố định làm cho nái bị trượt.
- Nền chuồng nái luôn ẩm ướt.
- Độ lớn tấm lót vai cho nái không phù hợp, nên không bảo vệ hết phần vai.
- Trường hợp đau chân, nái luôn nằm một bên.
- Chuồng nái không được điều chỉnh định kỳ.
2. Mức độ tổn thương vai
Mức 0: Không có vết thương. Hoặc có vết thương nhỏ nhưng do cắn lộn với nhau hoặc lý do khác.
Mức 1: Vết thương nông trên bề mặt da, dạng nhơ một vết sưng nhỏ.
Mức 2: Da hoàn toàn sưng lên, có thể để lại vết sẹo nhỏ.
Mức 3: vết thương ăn sâu dưới da, có thể đẻ lại những sẹo lớn.
Mức 4: Vết thương sâu tới phần cơ, có thể ảnh hưởng tới xương bả vai.
3. Điều chỉnh ở trại đẻ và các cơ phẩn khác của trại
Những điều chỉnh ở trại và các bộ phận khác của trại rất quan trọng. chính vì vậy cần phải thảo luận và huấn luyện nhân viên kĩ để họ có thể thực hiện.
3.1.Đồng đều hóa số hóa số con trên mỗi nái
Việc làm đồng đều số con nuôi trên mỗi bầy cần tiến hành nga sau khi đẻ. Cần kiểm tra xem có heo hậu bị hoặc lứa 2 nào nuôi con nhiều hơn nái rạ không.
3.2.Chiến lược ghép bầy
Không chỉ riêng nhân viên trại đẻ mà cần có sự góp ý của nhân viên toàn trại. Cần ghép bầy sao cho heo con phát triển, nái cai sữa lên giống tố không bị thương.
3.3.Xác định nái đào thải
Giả sử trong thời gian nuôi con đã xác định nái sẽ đào thải sau cai sữa, người quản lý cần ghi lí do đào thải vào trong sổ quản lý nái. Ví dụ như: vấn đề về chân, chất lượng sữa…
- Trong thời gian nái nuôi con nếu nái có vấn đề gì phát sinh phải ghi lại. khi cai sữa ta có thể xem các ghi chép này để quyết định đào thải.
- Cần trao đổi ý kiến với những người làm việc trong trại đẻ.
- Nếu người quyết định đào thải không phải là người quản lý trại đẻ thì phải tham khảo ý kiến người đó.
4. Quản lý theo nhóm
Nếu số lượng heo đẻ trong tháng không ổn định thì sẽ không sử dụng hết công suất của chuồng trại. Và sau khi cai sữa nếu số nái quá nhiều và quá ít cũng làm ảnh hưởng tới năng suất của chuồng trại.
5. Quản lý thể trạng nái
Nếu khi đẻ thể trạng nái quá kếm thì trong thời gian nuôi con nái sẽ phát sinh nhiều vấn đề. Nái khi đẻ nếu có thể trạng qua ốm lúc chuyển sang phối sẽ rất khó đậu.
6. Nuôi dưỡng heo hậu bị
Nếu khi lựa chọn heo hậu bị không chú ý đến ngoại hình, số vú, chân thì khi chuyển lên trại đẻ sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong quản lý.
7. Phương pháp cho ăn
Trong thời gian mang thai các biện pháp cho ăn cũng ảnh hưởng tới trọng lượng heo sơ sinh và sức khỏe nái. Nếu trong thời gian nuôi con cho nái ăn cám không đúng thì sẽ ảnh hương tới số heo con và sự lên giống lại của nái.
Theo Pig & Pork (Biên dịch: Heo Team)